Show, don’t tell. Hét geheim om beter te schrijven.

TIP #1: zintuiglijk en gedetailleerd schrijven

Je doelgroep wil zich volledig kunnen inleven in de hoofdpersoon. Gebruik daarvoor jouw eigen ervaringen rondom zintuigen en lichaamstaal. Wat hoor je als je jouw voet in een dikke laag sneeuw zet? Hoe staat iemand erbij als hij zich terneergeslagen voelt? Wat gaat er door je heen als je op een citroen kauwt? Wat proef je als je een hamburger eet die iets te lang op de barbecue heeft gelegen? Stel jezelf dit soort vragen en pas vervolgens zintuiglijk en beeldend schrijven toe. Dus: omschrijf de specifieke geluiden, smaken, geuren, beelden en sensitieve belevingen die bij je opkomen. In mijn vorige blog ‘Een boek schrijven. Hoe begin je?’ las je al dat dit een perfecte manier kan zijn om überhaupt jouw eerste scène op papier te krijgen.

Ik geef je een voorbeeld. Je zou kunnen vertellen dat de hoofdpersoon – laten we hem Bob noemen – niet kan slapen en dit hem frustreert. Maar veel sterker is het om je doelgroep te laten voelen hoe Bob dit ervaart. Beschrijf daarom liever hoe zijn gedachten beginnen te malen en hoe hij blijft woelen en draaien tot hij met een woeste beweging de deken van zich afgooit. Je doelgroep moet die deken zelf voelen broeien. Ze moet de onrust en frustratie voelen van de momenten dat ze zelf heeft wakker gelegen.

TIP #2: de juiste verhouding tussen het geven en weglaten van informatie

Je doelgroep blijft actief betrokken bij het verhaal wanneer ze zelf invulling kan geven aan wat ze denkt te lezen. In plaats van dat je uitlegt dat Bob de slaap niet kan vatten en waarom, laat je haar liever zelf tot de conclusie komen dat er iets is dat Bob wakker houdt. Ze zal zich afvragen waarom dat is, krijgt de ruimte om er zelf invulling aan te geven en wil doorlezen om te zien of ze het goed heeft aangevoeld.

In plaats van dat je dit denkproces van je doelgroep wegneemt door alles voor haar voor te kauwen, houd je haar geïntrigeerd en gemotiveerd om door te lezen. Onderschat je doelgroep dus niet! Maar, pas wel op met het verwerken van te veel mysterie: aan het einde van het verhaal moet ze de duidelijkheid krijgen waar ze naar op zoek was. Weeg dus goed af welke informatie je wel en niet achterwege kan laten en voor hoe lang.

TIP #3: wanneer ‘tell, don’t show’ effectiever is

Het is niet altijd nodig om een situatie uitgebreid te beschrijven. Soms is het juist beter om de details achterwege te laten. Je kunt voor de levendigheid best een bijpersoon overdreven veel met zijn ogen laten knipperen. Maar een heel uitgebreide beschrijving van hoe en waarom die tic zich ooit heeft ontwikkeld, is niet van toegevoegde waarde voor de rest van het verhaal. Het zal de vaart in het verhaal onnodig verminderen en je doelgroep raakt zo sneller haar focus kwijt op waar het eigenlijk om gaat. Vraag je daarom steeds af of het tonen van een situatie écht van toegevoegde waarde is of niet.