blog

Spanning in een verhaal brengen, hoe doe je dat?

Spanning in een verhaal is cruciaal. Of het nu gaat om fictie of non-fictie; als een verhaal niet spannend genoeg is, zal niemand het vrijwillig uitzitten tot te ontknoping. Maar hoe creëer je die spanning nu eigenlijk? Bijvoorbeeld als je met storytelling je business een flinke boost wil geven? Met deze 8 tips (en 3 bonustips!) weet je jouw doelgroep van begin tot eind te boeien.

Tip #1: Trek jouw lezer meteen in het verhaal

Stel. Je bent een missiegedreven ondernemer die meer impact wil maken met behulp van storytelling. Goed plan!

Je wil je verhaal natuurlijk voorzien van een fictief personage waarin je ideale klant zich kan herkennen. Maar begin je het verhaal met een heel verslag van een familiegeschiedenis, dan zal het een stuk lastiger inkomen zijn voor je doelgroep, dan wanneer je haar direct meeneemt in een scène die zich ter plekke afspeelt. Zit ze meteen volledig in het verhaal, dan zal ze echt niet stoppen met het lezen van jouw content tot ze weet hoe het afloopt.

Tip #2: Zorg voor een conflict/tegenstander

Zonder conflict, geen spanning. Ten eerste is een verhaal zonder tegenslag niet realistisch, ten tweede zal het je doelgroep totaal niet boeien. Ze leest voor het gevoel van herkenning, spanning, worsteling en overwinning. Ze wil meevoelen en meeleven met de personages. En zich gedurende het verhaal de vraag stellen: ‘Hoe gaat de hoofdpersoon zich hier uit redden?’ of ‘Hoe gaat de hoofdpersoon dit probleem ooit oplossen?’

Het conflict leidt uiteindelijk tot een climax en eindigt met een helder antwoord op de grote vraag. Iets waardoor je ideale klant denkt: ‘Wow, zo kan het dus ook!’ Of ‘Wow, stel je voor zeg … Zou ik dat ook kunnen (hebben/doen/zijn)?’

Een conflict hoeft trouwens niet per se een tastbare vijand of situatie te zijn, maar kan ook een psychologische worsteling zijn.

In dit artikel lees je waarom conflicten ook noodzakelijk zijn voor het creëren van realistische personages.

Tip #3: Laat je doelgroep Sherlock spelen

Herken je dat? Dat je tijdens het lezen van een verhaal al wat dingen probeert te verklaren en probeert te voorspellen hoe het zal verdergaan? Dat is vaak precies wat het beleven van verhalen zo leuk maakt. Begin je aan een boek, dan weet je dat het zorgvuldig is opgebouwd. Alle details zijn als puzzelstukjes in elkaar gelegd. Elke nieuwe gebeurtenis, elk detail, kan een hint zijn van hoe het afloopt. Een hint waar de lezer niet aan voorbij mag gaan, wil hij ‘de code kunnen kraken’. Die uitdaging zorgt voor die onmisbare spanning in het verhaal.

Kies je voor een wat uitgebreidere vorm van storytelling voor je business? Bijvoorbeeld met een reclamefilmpje, of met een voorbeeldcasus? Voer jouw doelgroep dan ook af en toe zo’n puzzelstukje. Dat stukje informatie kan iets verklaren, maar kan (daarnaast) ook weer nieuwe vragen oproepen (die je ideale klant natuurlijk ook weer beantwoord wil krijgen, wat mogelijk is door langer aangehaakt te blijven aan jouw verhaal).

Tip #4: Wissel af tussen informatie vrijgeven en informatie verzwijgen

Geef hier en daar aanwijzingen, maar geef niet direct alle informatie weg. Laat je doelgroep zelf uitvogelen hoe het zit. Maak je bijvoorbeeld duidelijk dat de hoofdpersoon elke dag een brief in de brievenbus van haar oude buurvrouw gooit, dan laat je het ‘waarom’ op dat moment achterwege. In de rest van het verhaal werk je vervolgens naar die ontknoping toe.

Let op dat je een goede balans houdt tussen te weinig en te veel mysterie. De ‘code’ moet niet te makkelijk én niet te moeilijk zijn.

BONUSTIP #1: Het is soms lastig te bepalen welke aspecten van jouw verhaal voor je doelgroep te voor de hand liggend of juist te vaag zullen zijn. Vraag daarom feedback van al dan niet vrijwillige ‘proeflezers’, collega’s of een copywriter. Doordat zij meer afstand hebben van het verhaal, kunnen zij dit objectiever beoordelen.

Tip #5: Laat je doelgroep af en toe in de glazen bol kijken

Weet je doelgroep dat de hoofdpersoon zich straks in een gevaarlijke situatie zal bevinden, maar zich daar nog onbewust van is? Alleen al het feit dat ze hem of haar niet kan waarschuwen, zorgt voor spanning. Ten tweede leeft je doelgroep naar het moment toe dat het voor de hoofdpersoon eindelijk duidelijk wordt. Hoe zal hij/zij reageren?
Deze tip is overigens geen must voor ieder verhaal, maar optioneel. Het moet bovendien passend zijn bij o.a. het vertelperspectief, de schrijfstijl en de doelgroep.

Maar om een voorbeeldje te geven: stel dat je weddingplanner bent en het nut van jou inhuren wil verduidelijken aan de hand van een verhaal. Als je in je verhaal toont hoe iemand dénkt dat ze het allemaal op een rijtje zal hebben, maar onderweg al twee belangrijke dingen vergeet, is het al snel duidelijk dat die bruiloft helemaal in de soep dreigt te lopen. Hallo weddingplanner!

Tip #6: Zet je doelgroep op 't verkeerde been

Het wordt pas echt spannend als je doelgroep dénkt dat ze op het goede spoor zit, maar er vervolgens iets gebeurt wat haar volledig aan het twijfelen brengt. Verwerk daarom een aantal (maar niet te veel) onverwachte wendingen in het verhaal, waardoor het toch anders lijkt te gaan uitpakken.

BONUSTIP #2: Kijk eens af bij mensen die zich al hebben bewezen op het gebied van spannende verhalen schrijven. Welke tactiek passen zij toe? En hoe precies? Of denk eens terug aan verhalen waar je vroeger volledig in bent gezogen. Wat werkte goed? Wanneer voelde jij de spanning letterlijk in je lijf en zat je op het puntje van je stoel verder te lezen? En vooral, wat werkte voor jou níet? Waar prikte je doorheen? Wat was te voorspelbaar en waarom?

Denk niet alleen aan boeken, maar kijk ook naar reclames op tv. Dit zijn gratis lesjes in storytelling! Welke reclame is jou na jaren nog steeds bijgebleven? ‘Even Apeldoorn bellen’ is bijvoorbeeld een heerlijk voorbeeld van out of the box storytelling. Ken je ‘m nog? ‘What are you THinking about?” 😅

Tip #7: Vertraag spannende scènes

Wil je je doelgroep letterlijk kippenvel en knarsende tanden bezorgen van de spanning? Dan moet je haar fantasie zodanig aanspreken, dan ze zich volledig verliest in het verhaal en in de belevenissen van de personages. Dit doe je door vooral spannende scènes vertraagd, gedetailleerd en zintuiglijk te beschrijven. Lees mijn blog ‘zintuiglijk schrijven‘ om te weten hoe je dat doet.

Tip #8: Stel de ontknoping uit

Het woord ‘cliffhanger’ zal je vast bekend zijn. Soapseries zijn er een ster in: op het moment dat het écht spannend wordt, kappen ze de scène af om pas later weer te vervolgen. Aan te raden is om dit niet bij elke spannende scène te doen, maar bijvoorbeeld wel bij de ‘grote’ ontknoping van het verhaal. Dit kun je doen door middel van een flashback. Ga je terug naar een moment in het verleden dat op een bepaalde manier te maken heeft met, of zelfs geleid heeft naar dit einde, dan geeft dat extra lading aan de ontknoping en maak je het verhaal rond.

BONUSTIP #3: Wist je dat veel van de genoemde tips ook toe te passen zijn op het geven van lezingen, lessen, workshops e.d.? Zo kun je de aandacht van de luisteraars vasthouden door middel van nested loops: meerdere verhalen beginnen te vertellen, zonder dat je die afmaakt. Klinkt misschien ietwat onlogisch, maar de nieuwsgierigheid is hiermee gewekt. Werk je toe naar een ontknoping waarbij alle verhalenlijnen samenkomen, dan heb je een rond verhaal dat heeft geboeid van begin tot eind. Veel cabaretiers passen dit toe, evenals veel sprekers van bijvoorbeeld Ted Talks.

Hopelijk heeft dit artikel je geïnspireerd! En anders was het in elk geval spannend genoeg om tot hier te lezen. 😉

Denk je dat dit artikel interessant is voor een andere ondernemer?
Share the love! 💕

Meer schrijftips? ✨

✔️ Download het gratis e-book ‘Van warreltaal naar waanzinnige content’
✔️ Doe de gratis quiz en ontdek meteen de knelpunten in je huidige copy
✔️ Volg me op Facebook of Instagram